Çocuklarda Disiplin Uygulamaları

Değerli Okurlarımız Merhaba;

Bu yazımızda sizlere sosyal yaşamınız içerisinde ihtiyaç duyabileceğiniz faydalı bir yazı ile karşınıza çıkmak istedik. 

Ebeveynliğin en zor yanlarından biri disiplin konusudur. Her ebeveyn gibi bizde çocuklarımızla iyi bir ilişki kurmak istiyoruz. Ancak herkeste olduğu gibi disiplin bizi filmin ‘kötü adamı’ gibi hissettirebiliyor.

Kötü sonuçlar elde etmek veya hayal kırıklıkları yaşamak ebeveynlerin korkulu rüyasıdır ancak ebeveyn sonucun ne olacağını bilemeden ve kendisini yine de mecbur hissederek devam eder bu yolda. Genellikle çocuklarımızı disipline itmek karşılaşmayı istemediğimiz davranışlara da neden oluyor. Nihayetinde disiplinin uygulayıcısı olduğumuz için bize kızıyorlar. Çocuklarımızı disipline etmek gerçekten çok zor bir iştir ve bu kurallar ve davranışlar bütünlüğünü elde etmek isterken hem ebeveynler hem de çocuklar açısından sıkıntılı bir süreç oluşabilir. Cezaları ve ödülleri olan bir uygulama sistemi çocukları iyi davranışta tutmak ve disiplinli olmasını sağlamak için yeterli değil. Ödül sistemleri harika, ama bunlar yeterli değil.

Çocukların yaş gruplarına göre disipline ihtiyacı vardır. Disiplin yaşamın ve ebeveynliğin basit bir gerçeğidir. Çocuğunuzu nasıl disipline edeceğiniz konusunda sıkıntılarınız varsa, çocuğunuz için neyin işe yarayabileceği konusunda bazı ipuçları vermeyi umuyorum.

Hiçbir çocuk aynı değildir, bu yüzden bir çocukta faydalı olan disiplin kuralları başka çocuklarda aynı sonucu vermeyecektir.

Esnek olmak, adil olmak, takipte tutarlı olmak ve sevmek, çocukla olan güven bağını kırmadan disiplini etkin kılmanın anahtarıdır. Çok sert veya uyarısız bir disiplinin kullanılması, çocuğun ebeveynleri ve çocukları arasında güveninin kopmasına neden olacaktır. Ebeveyn ve çocuk ilişkisine zarar vermemek için adil bir şekilde muamele gördüklerini hissetmeleri gerekir.

Bu, tüm disiplin biçimlerinin tüm çocuklar için aynı olduğu anlamına gelmez. Evdeki her çocuk için çalışan değişken sistemleri uygulamanız gerekir. Disiplin herkese uyan tek bir kalıp değildir.

Disiplin neden gereklidir?

Çocuklar disipline ihtiyaç duyarlar çünkü bu onlara şimdi ve yetişkin olarak geleceklerinde yardımcı olacaktır. Evdeki disiplin, ahlaki gelişiminde önemli bir rol oynayarak içerisindeki doğru ve yanlış duygusunu geliştirecektir.

Disiplin, çocukların neyin kabul edilebilir davranış olduğunu ve neyin olmadığını anlamalarına yardımcı olur. Ayrıca, disiplin adil bir şekilde ve ebeveyn sevgisi ile uygulandığında çocukların otoriteye saygı duymasını sağlayacaktır. Evdeki otoriteye saygı duymayı öğrenemezlerse, gelecekleri için olumlu bir gelişme olmayacaktır.

Disiplinle yetişen çocuklar yöneticilerini dinleyecek ve otoritesine saygı duyacaklar mı?

Otorite kesimine saygı geliştirmelerinin çoğu, bireyin doğrudan evde nasıl disiplin altına alındıklarıyla doğrudan ilişkilidir. Evde disiplin ve düzeltme var mı veya kurallar gevşek veya bilinmiyor mu? Disiplin, evde net kurallar ve sonuçlar doğurarak doğru şekilde yapıldığında, otorite kesimine iyi bir saygı duygusu geliştirir. Bu, yine de çok sert olmadığı (yani çığlık atıp bağırmak) ve kötüye kullanılmadığında uygulanabilir anlamına gelir.

Disiplin gelişimi nasıl etkiler?

Aslında bu makalemde Dr. Magdalena Battles tarafından yazılmış bir makaleden faydalandım. İlgimi çeken yazısında aldığım bazı notları hemen sizlerle paylaşmak istedim. Onun makalesinde belirttiği dört ana ebeveynlik yaklaşımı var:

. Otoriter

. İhmalkâr

. Anlayışlı

. Yetkili

Dr. Magdalena Battles ebeveynler olarak, çocuklarımızı, olabilecekleri en iyi yetişkinler haline gelmelerine yardımcı olacak şekilde disipline etmede etkili olmaları için yetkili ebeveynler olmaya gayret göstermeliyiz diyor.

Yetkili ebeveynlik yaklaşımları kullanıldığında, çocukların otoriteye ve disipline saygı göstermeye başlayacaklarını ve bu yöntemin oldukça etkili ve başarılı olduğunu belirtiyor.

Dr. Battles’ e göre uygun ve etkili bir disiplin yöntemi kullanıp kullanmamamız, çocuklarımızın güçlü bir ahlak anlayışı (onlara öğrettiğiniz) ve otoriteye saygı gösterip göstermeyeceğini belirleyecektir.

İşte Dr. Battles’ e göre disipline ilişkin ‘yetkili ebeveynlik’ için genel kurallar:

.Kurallar ve arkasındaki gerekçeler açıkça açıklanmalıdır.

.Ebeveynler, çocuk korktuğunda veya üzüldüğünde çocuklarına yardım etmeye çalışmalıdır.

.Ebeveynlerin görüşlerinden farklı olsa bile, çocuğun görüşüne saygı duyulmalıdır.

.Çocuk duyguları hakkında konuşmaya teşvik edilmelidir.

.Kuralları çiğnemenin sonuçları, kurallar çiğnenmeden önce çocuğa açıklanmalıdır.

.Çocukla iletişim ve sohbetler, çocuğa ve ebeveyne olanları anlamaya yardımcı olmak için kurallar çiğnendikten sonra yapılmalıdır. Bu konuşma ebeveyn tarafından empati (duygudaşlık) ile yapılmalıdır.

.Çocuklara kurallar çiğnendiğinde disiplin verilir. Bu tutarlı bir şekilde yapılır (yani, akıllı telefonları yatak odalarının temiz olmamasının bir sonucu olarak iptal edilirse, aynı kural ihlal edildiğinde ertesi gün de bu ceza uygulanır).

.Ebeveynler, çocuklarıyla iyi ve kötü davranışların sonuçlarını tartışmalı, burada amaç evdeki disiplinin net sonuçlarının olduğunun gösterilmesidir.

.Ebeveynler disiplini ve kuralları takip etmelidir ve kuralların olumsuz sonuçlanmasına ve çiğnenmesine izin verme konusunda kaygı duymamalıdır. Kurallara uymamak, disiplinin doğru uygulanmadığı anlamına gelir. Kuralların ihmal edilmesinin sonucunun ne olduğu zaten bellidir. Bu bazen değil her zaman böyledir.

.Disiplin kuralları uygulamak; sert cezalar, utandırma, bağırma, lakap takma ya da sevgiyi bitirme anlamına gelmemeli.

.Sonuçları ne olursa olsun disiplin uygulandıktan sonra hala çok sevildiklerini temin etmek için cesaretlendirmek ve sevgi sözcükleri kullanmak gerekir. Örneğin, bir zaman aşımından sonra ebeveyn çocuklarına sarılır ve koşulsuz olarak onları sevdiklerini söylemeli.

.Ebeveynler çocuklarını sınırlar dahilinde bağımsız olmaya teşvik etmelidir.

.Kuralların nedenleri disiplinsizlik gerçekleştiği zaman açıkça vurgulanır, böylece çocuk sonuçlarının “nedenini” açıkça anlar. Örneğin, bir çocuk top oynamak için dışarı kaçtığında, bir mola anında içeri çekilir ve sokağa girmelerine izin verilmediği açıklanır, çünkü sokakta araba kullananlar onlar için çok tehlikelidir. (bu kendi güvenlikleri içindir). Bu davranış çocuk oyun esnasında iken yapılmaz.

Umarız bu yazımızla da sizler için bir artı daha sağlaya bilmişizdir.

Sevgi ve saygıyla çocuklar yetiştirmek dileğiyle

Muzaffer Karakuş

Kaynak: Dr. Magdalena Battles

A Doctor of Psychology with specialties include children, family relationships, domestic violence, and sexual assault

#çocuklarda öz saygı

#çocuklarda disiplin

#çocuk gelişimi

#çocuk sağlığı

#çocuk terapisi

#çocuk psikoloğu

#bilmende fayda var