Cumhuriyetin ilanına kadar Türk Kadını siyasal ve sosyal alanda pek bir hak talebinde bulunamamıştır ancak Milli Mücadele dönemindeki çalışmaları ile üzerine düşeni yerine fazlasıyla getirmiştir.
Türk Kadını Balkan Savaşları ve 1. Dünya savaşı sonrası toplum içerisindeki rolünü siyasi ve sosyal platforma aktarabilmek için çalışmalara başlamıştır.
İlk olarak 1923 yılında İntihab-ı Mebusan Kanununun görüşülmesi esnasında kadına seçme hakkının verilmesi gündeme gelmiş ve çeşitli tartışmalara yol açmıştır. Ne var ki bu hakkın verilmesi kabul edilmemiştir.
16 Haziran 1923 yılında yazar Neziha Muhittin’in öncülüğünde ‘Kadınlar Halk Fırkası’ kurulmuştur ve bu alanda ilk siyasal oluşum başlatılmış olur. Kadınların bu ilk oluşumu Anayasal düzeyde siyasal haklara sahip olmamalarından dolayı başarısızlıkla sonuçlanır. Yani fırkaya izin verilmez.
Siyasal bilinci oluşan Türk Kadını 7 Şubat 1924 yılında ‘Türk Kadınlar Birliği’ni kurarlar ve oluşumun temellerini daha güçlü tutmak için siyasal ve sosyolojik maddeler oluştururlar. Seçme ve Seçilme haklarını ilk Meclis seçimlerinde kullanmak istemelerine rağmen Anayasal düzenin elvermemesinden dolayı bu istekleri de gerçekleşmez.
Buna benzer çeşitli girişimlerin ardından 3 Nisan 1930 yılında kabul edilen Belediye Kanunu ile Kadınlar ilk defa Belediye seçimlerinde oy kullanma ve Belediye Meclislerine seçilme hakkı elde ettiler.
26 Ekim 1933 yılında 1924 tarihli Anayasanın Köy Kanunun 20. ve 25. maddelerinde yapılan değişiklikler ile Muhtar ve İhtiyar Meclisinde oy kullanma ve seçilme hakkı da elde etmiş oldular.
Nihayet bu sosyal mücadelenin ardından 5 Aralık 1934 yılında Başbakan İsmet İnönü’nün önderliğinde 1924 Anayasasında yer alan 10. ve 11. Maddelerin değiştirilmesi ile Milletvekili seçme ve seçilme hakkına sahip oldular.
İlk resmi yasal düzenlemelerde seçme yaşı 22 ve seçilme yaşı 30 olarak belirlenmiştir.
Yıllar süren siyasal ve sosyal çalışmaların ardından Türk Kadını Mecliste halk iradesini temsil etme hakkını elde etmiştir.
Mebrure Gönenç (Afyonkarahisar)
Hatı Çırpan (Satı Kadın – Ankara)
Türkan Örs Baştuğ (Antalya)
Sabiha Gökçül Erbay (Balıkesir)
Şekibe İnsel (Bursa)
Hatice Özgener (Çankırı)
Huriye Öniz Baha (Diyarbakır)
Fatma Memik (Edirne)
Nakiye Elgün (Erzurum)
Fakihe Öymen (İstanbul)
Ferruh Güpgüp (Kayseri)
Bahire Bediş Morova Aydilek (Konya)
Mihri Bektaş (Malatya)
Meliha Ulaş (Samsun)
Esma Nayman (Seyhan)
Sabiha Görkey (Sivas)
Seniha Hızal (Trabzon)
Benal Nevzad İstar Anman (İzmir)
Yazan: Muzaffer Karakuş
#ilkkadınmilletvekilleri
#seçmeveseçilmehakkı
#MustafaKemalAtatürk
#millimücadele
#kurtuluşsavaşı
#nutuk
#cumhuriyet
#bilmende fayda var
Yazan: Muzaffer Karakuş
#ilkkadınmilletvekilleri
#seçmeveseçilmehakkı
#MustafaKemalAtatürk
#millimücadele
#kurtuluşsavaşı
#nutuk
#cumhuriyet
#bilmende fayda var
Yorumlar
Yorum Gönder